Bijstandsuitkering en inwonend bij familie? Hier moet je rekening mee houden

Samenvatting:

• Woon je bij familie en ontvang je bijstand? De gemeente kan je uitkering verlagen of stopzetten op basis van je woonsituatie.

• Als je met meerdere volwassenen in één huis woont, past de gemeente de kostendelersnorm toe, waardoor je uitkering lager wordt.

• Kost en inwoning bij familie kan door de gemeente als inkomen worden gezien, wat je recht op bijstand beïnvloedt.

• Het is belangrijk om veranderingen in je situatie altijd door te geven aan de gemeente.

• De advocaat van Krijg Je Bijstand helpt je gratis bij bezwaar tegen besluiten van de gemeente.

Ontvang je een bijstandsuitkering en ben je inwonend bij familie? Dan kan dit gevolgen hebben voor je recht op bijstand. De gemeente beoordeelt of je een gezamenlijke huishouding vormt, wat kan leiden tot verlaging of stopzetting van je uitkering. De advocaat van Krijg Je Bijstand helpt je kosteloos bij bezwaarprocedures en zorgt ervoor dat je krijgt waar je recht op hebt.

Bijstandsuitkering inwonend bij familie: de bijstandsuitkering regels

Als je bij familie inwoont en een bijstandsuitkering ontvangt, gelden er specifieke bijstandsuitkering regels die invloed kunnen hebben op de hoogte van je uitkering. De gemeente kijkt of je een gezamenlijk huishouden vormt en past in veel gevallen de kostendelersnorm toe. 

Dit betekent dat je uitkering lager wordt als je de woonkosten deelt met andere volwassenen in huis, omdat er vanuit wordt gegaan dat iedereen bijdraagt aan de kosten. Hoe meer volwassenen op hetzelfde adres, hoe lager je bijstandsuitkering.

Daarnaast kan de gemeente beoordelen of je financieel afhankelijk bent van familieleden. Als je bijvoorbeeld gratis woont of een bijdrage krijgt in je kosten, kan dit als inkomen worden gezien en gevolgen hebben voor je recht op bijstand. 

Om verrassingen of terugbetalingen te voorkomen als je een bijstandsuitkering ontvangt en inwonend bent bij familie, is het belangrijk om op tijd en volledig je woonsituatie door te geven. Twijfel je over je rechten of heb je gedoe met de gemeente? Onze advocaat helpt je gratis bij bezwaar maken.

Wat is de kostendelersnorm in de bijstand?

De kostendelersnorm houdt in dat je bijstandsuitkering lager wordt naarmate er meer volwassenen in hetzelfde huis wonen. De reden hiervoor is dat de gemeente ervan uitgaat dat je de woonkosten kunt delen, waardoor je minder financiële ondersteuning nodig hebt. 

De regel geldt: hoe meer volwassenen op het adres, hoe lager je bijstandsuitkering wanneer je inwonend bent bij familie. Let op: niet alle huisgenoten tellen mee voor de kostendelersnorm. Jongeren onder de 27 jaar, studenten en tijdelijk verblijvende personen worden bijvoorbeeld vaak uitgezonderd. Het is belangrijk om te weten hoe de regels in jouw situatie gelden om onaangename verrassingen te voorkomen.

Hoe wordt de kostendelersnorm berekend?

De hoogte van je bijstandsuitkering hangt af van het aantal volwassenen van 27 jaar of ouder met wie je samenwoont. Hoe meer huisgenoten, hoe lager je uitkering, omdat de gemeente ervan uitgaat dat je samen de woonkosten kunt delen. Bij één volwassene in huis ontvang je 70% van de bijstandsnorm, bij twee personen 50% en bij drie personen 43,33%.

Dit loopt verder af wanneer je een bijstandsuitkering ontvangt en inwonend bent bij familie: bij vier personen wordt het 40% en bij vijf personen 38%. In huishoudens met meer dan vijf volwassenen blijft de uitkering per persoon verder dalen. 

Uitzonderingen op de kostendelersnorm

Niet iedereen in huis wordt door de gemeente meegerekend bij de kostendelersnorm. Er zijn uitzonderingen waarbij bepaalde huisgenoten geen invloed hebben op de hoogte van je bijstandsuitkering. Dit geldt voor:

• Jongeren onder de 27 jaar. Zij vallen buiten de kostendelersnorm en worden niet meegerekend.

• Je partner als jullie samenwonen. Als er verder niemand anders in huis woont, telt je partner niet als kostendeler.

• Commerciële huurders of kostgangers. Huurders, onderhuurders of kostgangers die een commerciële huurprijs betalen en een officieel huurcontract hebben, worden niet als medebewoner gezien.

• Als jij iemand in huis hebt die bij jou een kamer huurt of waarvoor je zorgt, telt die persoon niet mee voor de kostendelersnorm.

• Studenten met recht op studiefinanciering. Volg je een opleiding die recht geeft op studiefinanciering of een tegemoetkoming in studiekosten? Dan val je buiten de kostendelersnorm.

• BBL-studenten. Ook studenten die een Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) volgen, worden niet als kostendelers beschouwd.

Wanneer heb je geen recht op een bijstandsuitkering als je inwonend bent bij familie?

Er zijn situaties waarin je geen recht hebt op een bijstandsuitkering als je bij familie woont. Dit kan het geval zijn in de volgende scenario’s:

• Je hebt te veel gezamenlijk vermogen. Als jij en je familie samen meer vermogen hebben dan de bijstandsgrens (€ 15.540), kan de gemeente je aanvraag afwijzen. Dit geldt bijvoorbeeld als er spaargeld of waardevolle bezittingen zijn.

• Als je gratis bij je ouders of familie woont en zij je kosten, zoals huur en voeding betalen, kan de gemeente dit zien als inkomen. Hierdoor kan je bijstandsuitkering helemaal of deels worden stopgezet.

• De kostendelersnorm verlaagt je bijstandsuitkering wanneer je inwonend bent bij familie. Dit geldt wanneer er meerdere volwassenen van 27 jaar of ouder samen in het huis wonen. 

• Je woont samen met een familielid met voldoende inkomen. Als je samenwoont met een familielid dat voldoende verdient om in jouw levensonderhoud te voorzien, kan de gemeente bepalen dat je geen bijstandsuitkering nodig hebt.

• Je staat niet ingeschreven op het adres waar je daadwerkelijk woont. De gemeente kan een onderzoek doen naar je woonsituatie. Wanneer blijkt dat je ergens anders woont dan waar je ingeschreven staat, kan je uitkering worden stopgezet wegens schending van de inlichtingenplicht.

Inwonend bij familie en gedoe met je bijstandsuitkering? Onze advocaat helpt je verder

Woon je bij familie en heeft de gemeente je bijstandsuitkering stopgezet, verlaagd of teruggevorderd? Of krijg je een boete omdat je situatie niet goed zou zijn doorgegeven? Dat gebeurt vaker dan je denkt, vooral bij het toepassen van de kostendelersnorm of als de gemeente vindt dat je inkomen hebt doordat je bij familie woont.

De advocaat van Krijg Je Bijstand helpt je kosteloos bij dit soort problemen. Zo is het mogelijk om bezwaar te maken tegen het besluit van de gemeente en jouw kant van het verhaal te onderbouwen, zodat je eerlijk wordt beoordeeld. Twijfel je of de gemeente gelijk heeft? Neem contact op, dan bekijken we samen hoe we je het beste kunnen helpen.

Wat kun je verwachten?

Heb je problemen met je bijstandsuitkering, bijvoorbeeld omdat de gemeente denkt dat je inwoont bij familie? Neem dan direct contact op door een WhatsApp-bericht te sturen. Leg kort uit wat er speelt en stuur de beslissing van de gemeente mee, zodat onze advocaat de situatie snel kan inschatten. Houd je BSN en relevante brieven van de gemeente bij de hand.

Onze advocaat neemt binnen één werkdag contact met je op om je situatie te bespreken. Daarna vragen we gesubsidieerde rechtsbijstand aan (een toevoeging), zodat onze hulp gratis is. Vervolgens stellen we samen een bezwaarschrift op dat we indienen bij de gemeente. Je wordt steeds op de hoogte gehouden, zodat je weet waar je aan toe bent.

Gratis hulp bij gedoe met de gemeente

Soms denkt de gemeente dat je te veel hulp krijgt van je familie wanneer je een bijstandsuitkering ontvangt en inwonend bent bij familie, waardoor je uitkering wordt verlaagd of stopgezet. Onze advocaat staat gratis voor je klaar. We regelen gesubsidieerde rechtsbijstand voor je aan (ook wel toevoeging, pro deo of pro bono genoemd) via de Raad voor Rechtsbijstand.

Je betaalt alleen een kleine eigen bijdrage, die je kunt terugvragen via bijzondere bijstand. Onze advocaat regelt alles rondom de aanvraag en dient indien nodig bezwaar in. Zo krijg jij kosteloos hulp en sta je er niet alleen voor.

Veelgestelde vragen over bijstandsuitkering en samenwonen

Wil je weten wat de regels zijn als je een bijstandsuitkering ontvangt en bij familie inwoont? Hieronder beantwoorden we veelgestelde vragen over deze situatie.

• Heb je recht op een uitkering als je bij je ouders woont?

  Je kunt recht hebben op een bijstandsuitkering als je bij je ouders inwoont, maar de gemeente kijkt dan wel naar je woonsituatie. Woon je met meerdere volwassenen op hetzelfde adres, dan geldt meestal de kostendelersnorm. Dit betekent dat je uitkering lager kan uitvallen, omdat de gemeente ervan uitgaat dat je de woonkosten deelt.

  Ook kan het zijn dat de gemeente de hulp van je ouders (zoals gratis wonen of betalen van vaste lasten) ziet als inkomen in natura, wat je recht op bijstand kan beïnvloeden. De advocaat van Krijg Je Bijstand helpt je verder in dit soort situaties.

  Jullie ontvangen dan de uitkering voor gehuwden. Bovendien kan financiële steun van je partner (zoals een bijdrage in de kosten van het huishouden) worden gezien als inkomen, wat de uitkering kan verlagen of zelfs stopzetten. Het is belangrijk om wijzigingen in je woonsituatie altijd door te geven aan de gemeente om problemen met je uitkering te voorkomen.

• Hoeveel bijstand krijg ik als ik bij mijn ouders woon?

  Als je een bijstandsuitkering ontvangt en inwoont bij je ouders en ouder bent dan 21 jaar, krijg je meestal een lagere bijstandsuitkering dan wanneer je zelfstandig woont. De gemeente past in dit geval de kostendelersnorm toe, omdat je de woonlasten kunt delen met de andere volwassenen in huis. 

  Hoe meer volwassenen van 27 jaar of ouder op jouw adres wonen, hoe lager je uitkering wordt. Woon je bijvoorbeeld samen met één ouder, dan ontvang je ongeveer 50% van de gehuwdennorm, wat neerkomt op zo’n €912,50 netto per maand (bedrag voor 2025). Wonen er meer volwassenen in huis, dan daalt de uitkering verder.

  Als je partner inkomen heeft, kan dit leiden tot een lagere bijstand of zelfs tot een stopzetting van je uitkering, afhankelijk van de hoogte van het inkomen van je partner. Het is dus belangrijk om je woonsituatie en eventuele veranderingen in je financiële situatie altijd op tijd door te geven aan de gemeente om problemen te voorkomen.

• Wat wordt gekort op bijstand?

  Je bijstandsuitkering kan om verschillende redenen gekort worden:

  • Inkomen van je partner: Als je samenwoont, wordt het inkomen van je partner meegeteld bij je bijstand. Dit kan ervoor zorgen dat je minder of zelfs geen bijstand meer krijgt.

  • Gezamenlijk huishouden: Als je bij andere mensen woont, bijvoorbeeld bij je ouders, kan de gemeente je als gezamenlijk huishouden zien. Dit kan je bijstand verlagen op basis van de kostendelersnorm.

  • Veranderingen niet doorgeven: Als je niet meldt dat je situatie verandert (bijvoorbeeld dat je kost en inwoning krijgt), kan de gemeente je bijstand verlagen of stopzetten.

  • Vermogen: Als jij of je huisgenoten meer spaargeld of andere bezittingen hebben dan de toegestane grens, kan dit invloed hebben op je bijstand.

  • Extra inkomsten: Als je bijverdient, kan dit je bijstand verlagen. Ook als je tijdelijk werk hebt, kan je bijstand anders berekend worden.

  Als je bijstand wordt gekort en je bent het er niet mee eens, kan de advocaat van Krijg Je Bijstand je helpen door bezwaar te maken en je te ondersteunen in het proces.

  Dit betekent dat het inkomen en vermogen van beide personen meegeteld wordt bij het berekenen van de bijstand. Als je partner een inkomen heeft, kan dit invloed hebben op de hoogte van je uitkering.

• Hoeveel spaargeld mag je hebben in de bijstand?

  Als je een bijstandsuitkering ontvangt, mag jouw eigen vermogen niet boven een bepaalde grens uitkomen. Deze grens is afhankelijk van je gezinssituatie:​

  • Alleenstaande: maximaal € 7.770​

  • Alleenstaande ouder met inwonende kinderen: maximaal € 15.540​.

  • Gehuwd of samenwonend zonder kinderen: maximaal € 15.540 (gezamenlijk).

  • Gehuwd of samenwonend met kinderen: maximaal € 15.540 (gezamenlijk).

  Dit vermogen omvat onder andere spaargeld, de waarde van jouw woning en bezittingen zoals een auto. Als je vermogen boven deze grens ligt, heb je geen recht op bijstand totdat je het teveel aan vermogen hebt besteed. ​

  1. Huurtoeslag: Als je gaat samenwonen, wordt het gezamenlijke inkomen en vermogen van jou en je partner meegeteld. Hierdoor kan je recht op huurtoeslag veranderen of vervallen, vooral als het gezamenlijke inkomen te hoog is om in aanmerking te komen voor huurtoeslag.
     
     

  2. Zorgtoeslag: Ook voor de zorgtoeslag kan het inkomen van je partner invloed hebben op de hoogte van de toeslag. Als jullie samen te veel verdienen, kun je zorgtoeslag verliezen of een lagere uitkering ontvangen.
     
     

  3. Kinderopvangtoeslag: Als je in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag, kan het gezamenlijke inkomen van jou en je partner invloed hebben op het recht en de hoogte van de toeslag.

• Welke aanvullingen kan ik krijgen op mijn bijstand?

  Als je een bijstandsuitkering ontvangt, kun je in sommige gevallen aanvullende uitkeringen of bijstand krijgen om bepaalde kosten te dekken. Zo kun je bijzondere bijstand aanvragen voor onverwachte kosten, zoals medische uitgaven of kinderopvang, die niet alleen betaald kunnen worden met je reguliere bijstand. 

  Ook kun je huurtoeslag aanvragen als je in een huurhuis woont, wat kan helpen bij het verlagen van je huurkosten. Daarnaast is er zorgtoeslag, waarmee je een bijdrage kunt krijgen in je zorgverzekering en kinderopvangtoeslag als je werkt en kinderopvang nodig hebt. 

  In sommige gevallen kun je ook nabestaanden bijstand ontvangen als je partner komt te overlijden. Het is belangrijk om te weten hoe je deze aanvullingen kunt aanvragen bij de juiste instanties, zodat je geen extra steun misloopt.

  Het gezamenlijke inkomen en vermogen van jou en je partner worden meegeteld, waardoor het bedrag voor gehuwden meestal hoger is dan voor alleenstaanden.

• Wat zijn de gevolgen van samenwonen op mijn uitkering?

  Als je in de bijstand zit en gaat samenwonen, kan dit gevolgen hebben voor je uitkering. De gemeente ziet samenwonenden als een gezamenlijk huishouden, wat betekent dat het inkomen en vermogen van beide partners bij elkaar worden geteld. 

  Dit kan je bijstandsuitkering verlagen of zelfs ervoor zorgen dat je geen recht meer hebt op bijstand. Als je samenwoont, wordt je uitkering aangepast naar de gehuwdennorm, die lager is dan de uitkering voor alleenstaanden. 

  Bovendien kan financiële steun van je partner als inkomen worden gezien, wat ook kan leiden tot een verlaging of stopzetting van je uitkering. Het is belangrijk om wijzigingen in je woonsituatie altijd door te geven aan de gemeente om problemen met je bijstandsuitkering te voorkomen.